พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ • Forum

ตับเป็นอวัยวะที่สำคัญของร่างกาย ปกติจะมีน้ำหนัก 1.5 กิโลกรัม โดยอยู่หลังกระบังลม

ตับมีโอกาสเป็นโรคต่างๆได้แก่ โรคตับอักเสบ hepatitis โรคตับแข็ง [cirrhosis] มะเร็งตับ [liver cancer] โรคไขมันในตับ [fatty liver] โรคฝีในตับ [liver abscess]

การ อักเสบของตับจะทำให้ตับบวม มีการทำลายเซลล์ตับ ทำให้มีอาการอ่อนเพลียจากการทำงานผิดปกติของตับ หากการอักเสบเกิดขึ้นเป็นเวลานานจะทำให้ตับถูกทำลายมาก และถูกแทนที่ด้วยพังผืด ทำให้ตับมีแผลเป็น และมีลักษณะแข็งเป็นตุ่มๆ แม้ว่าสาเหตุของตับอักเสบจะมีมากมายแต่สาเหตุที่สำคัญคือไวรัสตับอักเสบ ปัญหาโรคตับอักเสบ บี และโรคตับอักเสบเรื้อรังเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของประเทศไทยและทั่วโลก การดำเนินของโรคตับอักเสบ บี และโรคตับอักเสบ ซีสามารถดำเนินเป็นโรคตับอักเสบเรื้อรัง เป็นตับแข็ง และเป็นมะเร็งตับ เป็นภาวะที่ก่อให้เกิดการสูญเสียทางครอบครัว ทางเศรษฐกิจเป็นอันมาก ดังนั้นการเข้าใจถึงโรคตับอักเสบ ซึ่งรวมถึงการติดต่อ การดำเนินของโรค การวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันการติดต่อซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการดูแลและช่วยลดจำนวนผู้ป่วยลง

จะทราบได้อย่างไรว่าเป็นตับอักเสบ

หากสงสัยว่าจะเป็นโรคตับอักเสบท่านควรไปรับการตรวจเลือดเพื่อหาว่ามีการติดเชื้อหรือไม่โดย

การ เลือกใช้ยาจะเป็นหน้าที่ของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะเนื่องจากยามีผลข้างเคียง ที่พึงระวังหลายอย่าง ยาที่ใช้อยู่มี interfeon และ lamuvudin

ถ้าเคยเป็นแล้วจะมีโอกาสติดเชื้ออีกหรือไม่

ถ้า เป็นไวรัสตับอักเสบ เอ และ อี จะหายขาด ไวรัสตับอักเสบ บี ร้อยละ 90 หายขาด ส่วนไวรัสตับอักเสบ ซี และ ดี ยังไม่มีข้อมูล

ผู้ ป่วยที่เป็นพาหะ คือ ผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบอยู่ในร่างกาย แต่ไมแสดงอาการของตับอักเสบ ผู้ป่วยกลุ่มนี้สามารถแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น และต้องมั่นติดตามการดูแลจากแพทย์เป็นระยะๆ ผู้ป่วยที่เป็นพาหะมักเป็นกับเชื้อ บี และ ซี เท่านั้น

ถ้ามารดาเป็นตับอักเสบจะมีผลอย่างไรต่อบุตร

บุตร ที่คลอดจากมารดาที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบ บีจะมีโอกาสติดเชื้อได้สูง แต่ปัจจุบันการฉีดวัคซีนให้กับทารกสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ แม่สามารถให้นมบุตรได้

ไวรัสตับอักเสบมีหลายชนิดครับ (A, B, C, D, E เป็นต้น)

ไวรัสตับอักเสบ E พบน้อยมากจะไม่พูดถึง
ไวรัสตับอักเสบ D ก็พบน้อยเช่นกัน อีกทั้งต้องติดไวรัสตับอักเสบ B ก่อนถึงจะเป็นไวรัสตับอักเสบ D ได้

ไวรัส ตับอักเสบ A ติดต่อทางการรับประทานได้ เนื่องจากเชื้อจะปนออกมาในน้ำลาย และอุจจาระผู้ที่ป่วยได้ ดังนั้นถ้าผู้ป่วยคนนี้ไปทำอาหารไม่ถูกสุขลักษณะ ปอกผลไม้ หรือหยิบจับอะไรโดนที่ล้างมือไม่สะอาด คนที่รับประทานเข้าไปก็อาจติดได้ หรือรับประทานอาหารร่วมกับผู้ป่วยโดนที่ไม่มีช้อนกลาง หรือบางที่รับประทานอาหารบางชนิดดิบ หรือสุกๆ ดิบๆ ก็อาจติดได้เช่น พวกหอย กุ้ง ปู เป็นต้น เพราะสัตว์พวกนี้กรองน้ำที่มีอาหารหรือพวกแพลงตอนเป็นอาหาร ถ้าน้ำบริเวณนั้นมีเชื้ออยู่ (บอกแล้วว่ามันออกมากับอุจจาระ) ในสัตว์ชนิดนั้นก็จะมีเชื้ออยู่เราก็จะติดได้ครับ

ไวรัสตับอักเสบ A นั้นมันเป็นแบบเฉียบพลัน หายขาด หรือตายไปเลย ไม่เป็นเรื้อรังครับ

ส่วนไวรัสตับอักเสบ B และ C นั้น วิธีการติดต่อเหมือนโรคเอดส์ครับ คือ

โดย ปกติถ้าเราติดมาจากมารดาแต่แรกคลอด เนื่องจากเด็กๆ ภูมิคุ้มกันโรคยังไม่ดี จึงมักจะไม่มีอาการอะไร แต่ร่างกายไม่สามารถกำจัดเชื้อได้ เพราะฉะนั้นจะไม่หายขาดกลายเป็นไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง หรืออาจเป็นพาหะไวรัสตับอักเสบ

แต่ถ้าเราติดตอนโตแล้ว มักจะมีอาการรุนแรง อาการก็จะมีไข้สูง ปวดเมื่อยตามตัว ปัสสาวะสีเข้ม คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ตัวตาเหลืองได้ เนื่องจากภูมิคุ้มกันของผู้ใหญ่ดีจึงมีปฎิกิริยามากกว่า แล้วส่วนใหญ่ 80-90% มักจะหายขาด มีส่วนน้อยที่จะกลายเป็นตับอักเสบเรื้อรัง หรือกลายเป็นพาหะ

เนื่องจากไวรัสตับอักเสบชนิด A, B, C, D, E ไม่มีการรักษาตอนที่เริ่มติดมาแล้ว ฉะนั้นการป้องกันจึงเป็นสิ่งที่ดีที่สุด การรักษาที่มีอยู่เป็นการรักษาผู้ที่ติดเชื้อแล้วเชื้อโรคไม่สงบเชื้อยัง ทำลายตับอยู่ครับ จะพูดถึงต่อไป

ไวรัสตับอักเสบ B สามารถเป็นทั้งเฉียบพลันและเรื้อรังได้

ถ้า เป็นเฉียบพลันก็อาการดังข้างต้น เหมือนกันทุกไวรัสตับอักเสบ ไม่มีการรักษาเฉพาะ รักษาตามอาการ แล้วรอหายเอง เมื่อหายแล้วอาจจะเป็นได้ดังนี้

1. เป็นแล้ว หายขาดแล้ว มีภูมิคุ้มกันโรคแล้ว ก็ไม่ต้องทำอะไร แค่ระวังไม่ให้ติดใหม่ครับ
2. เป็นแล้ว หายขาดแล้ว แต่ไม่มีภูมิคุ้มกันโรค ก็ไม่ต้องทำอะไร ก็ระวังไม่ให้ติดใหม่อีกเช่นกัน
3. เป็นแล้ว ไม่หายขาด แต่เชื้อสงบไม่มีการแบ่งตัว ไม่มีการทำลายตับ อันนี้เราเรียกว่าเป็น "พาหะ" คนไข้ไม่มีอาการแต่จะสามารถแพร่เชื้อให้ผู้อื่นได้ การรักษาไม่มีแค่ต้องรู้และไม่แพร่เชื้อไปให้ผู้อื่น ร่วมทั้งจะมีการเจาะเลือดติดตามการทำงานของตับ และการอัลตร้าซาวน์ตับเป็นระยะ
4. เป็นแล้ว ไม่หายขาด เชื้อไม่สงบมีการแบ่งตัว และ/หรือ มีการทำลายตับ อันนี้ก็มียาที่พอจะทำให้เชื้อสงบและลดการทำลายตับได้ ทั้งนี้ต้องอยู่ในการดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิดครับ ต้องเจาะเลือดตรวจเพิ่มเติ่มและต้องตรวจเป็นระยะ อีกทั้งต้องตัดเอาชิ้นเนื้อจากตับออกมาตรวจดูด้วยครับ แต่ยาที่มีในปัจจุบันถือว่ามีประสิทธิภาพดีในระดับหนึ่ง แต่ก็มีคนไข้บางส่วนไม่ตอบสนองกับยาครับ คงต้องรอในอนาคตครับ

ไวรัสตับอักเสบ C พบน้อยมากๆ ที่จะเป็นเฉียบพลัน ส่วนใหญ่จะเป็นเรื้อรัง
1. เป็นแล้ว เชื้อสงบ ก็ติดตามเหมือนไวรัสตับ B
2. เป็นแล้ว เชื้อไม่สงบ การรักษาคล้ายคลึงกัน แต่ยาคนละตัวกัน